Joshua Philipp
Một tàu của Cảnh sát biển Trung Quốc (bên trái)
chặn một tàu của Cảnh sát biển Việt Nam vào ngày 14/5, gần vị trí giàn
khoan dầu của Trung Quốc (bên phải, phía sau) được lắp đặt tại vùng biển
tranh chấp ở biển Đông khu vực bờ biển Việt Nam. (Ảnh Internet)
Chính quyền Trung Quốc đang có được lợi thế trong
việc giành quyền kiểm soát biển Đông, nhưng điều này ít được nhận thấy
trên các trang báo. Lý do cho việc này có liên quan đến một đặc điểm
đáng buồn trong giới báo chí. Về cơ bản, Trung Quốc đang tiến hành quá
nhiều động thái ở biển Đông khiến việc đó không còn là tin tức nóng hổi
nữa.
Vấn đề là trong khi Trung Quốc liên tục có những
tuyên bố quyết liệt về chủ quyền đối với khu vực này, hành động thường
ngày của nó cũng hung hăng không kém. Đối với các nhà báo, tính đơn điệu
trong động thái của Trung Quốc có nghĩa là tin tức của ngày hôm nay
không có khác biệt nhiều so với ngày hôm qua. Chính quyền Trung Quốc vẫn
đang ra sức tuyên bố chủ quyền và tiến hành các cuộc xâm lấn tại vùng
biển Đông. Các nước láng giềng của Trung Quốc thì vẫn không công nhận
các tuyên bố của Trung Quốc.
Trung Quốc dường như nhận ra lợi thế của chiến lược
đơn điệu. Cụ thể, chính quyền này có vẻ nhận thức sâu sắc rằng tin tức
báo chí sẽ chìm lắng xuống khi nó không thay đổi hay giải quyết những
vấn đề bị chỉ trích.
Vấn đề trên cũng tương tự như cuộc tấn công mạng
Google của Trung Quốc mà Google đã tiết lộ vào tháng Giêng năm 2010.
Hàng loạt các bản tin đã đăng tải về sự kiện này khi Google lần đầu công
bố về các cuộc tấn công mạng của Trung Quốc. Các chuyên gia an ninh gọi
các cuộc tấn công này là “Chiến dịch rạng đông – Operation Aurora”.
Nhưng sau đó, tin tức về các cuộc tấn công đã nhanh chóng qua đi. Trong
khi báo chí dừng đưa tin về các cuộc tấn công Google, các tin tặc Trung
Quốc vẫn không ngừng các cuộc tấn công của họ đối với Google.
Vấn đề của giới báo chí khi đưa tin về nội dung trên
là họ chỉ có thể lặp lại rất nhiều lần rằng “Trung Quốc vẫn đang tấn
công Google”, cho đến khi độc giả không thèm đọc nữa.
Các nhà báo thường phải đối mặt với áp lực từ hai
phía. Một trong những vai trò truyền thống của báo chí là hoạt động như
một cơ quan giám sát – để báo động về các vấn đề và cảnh báo cho công
chúng và các nhà lập pháp. Đồng thời, đó cũng là một ngành công nghiệp
hoạt động vì độc giả, nên nếu báo chí không thể tìm ra thông tin gì mới
mẻ hay thú vị để đăng tải, họ sẽ khó mà duy trì được sự chú ý của độc
giả đối với một chủ đề nào đó.
Vấn đề trên dẫn đến hậu quả là, khi áp lực từ báo chí
và các làn sóng phản đối sau đó của công chúng không đến được tai các
nhà lập pháp, thì tình hình có xu hướng lắng xuống. Về vấn đề biển Đông,
hiện giờ chúng ta đang thấy rằng áp lực quốc tế lên chính quyền Trung
Quốc đã bắt đầu suy yếu.
Ví dụ, trong tuần qua, Bộ Ngoại giao Mỹ đã bắt đầu
xem nhẹ một báo cáo được công bố vào đầu tháng 12, trong đó không công
nhận tuyên bố của Trung Quốc đối với biển Đông. Các quan chức hiện giờ
không còn gây sức ép yêu cầu Trung Quốc bãi bỏ các yêu sách với lòng
nhiệt thành như khi báo chí tích cực đưa tin, thậm chí hiện giờ họ còn
có vẻ bắt đầu bỏ cuộc.
Bản chất đáng buồn của giới báo chí, khi liên quan
đến các sự kiện diễn ra trên thế giới, đó là đôi khi họ bớt đưa tin một
số vấn đề nếu không có gì độc đáo xảy ra, ngay cả khi vấn đề đó có mối
đe dọa nghiêm trọng đối với thế giới tự do – như các yêu sách của Trung
Quốc tại biển Đông.
Trong trường hợp biển Đông, khi mà chính quyền Trung
Quốc hiện đang có được lợi thế trong yêu sách chủ quyền quyết liệt của
mình, có thể thấy rõ tác động của việc thiếu đưa tin về các chủ đề quan
trọng nhưng đơn điệu.
J.P.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét