Boxitvn
Nguyễn Đình Cống
Trong hơn một thế kỷ vừa qua LÒNG YÊU NƯỚC của người
dân Việt được phát triển rất cao, được thử thách rất khắc nghiệt, được
nhào nặn và biến đổi rất đa dạng, một số bị lợi dụng và bị chà đạp từ
tinh vi đến thô bạo, mang lại nhiều kết quả rất khác nhau, nhiều nhận
thức rất khác nhau.
Yêu nước là một tình cảm vô cùng thiêng liêng, cao
cả. Tôi không có tham vọng và không đủ trình độ để nghiên cứu vấn đề
này, chỉ dám trình bày một vài cảm nhận cá nhân để trao đổi với bè bạn.
Dưới thời bình trị trong các triều đại phong kiến, từ
vua đến dân , ít nói đến yêu nước. Sau khi đất nước bị Pháp xâm chiếm,
các phong trào và cá nhân đấu tranh giành độc lập bị đàn áp thì tình yêu
nước mới thể hiện rõ ràng. Từ năm 1930, Đảng Cộng sản tuyên truyền là
đã đưa tình yêu nước của nhân dân lên tầm cao mới, bằng cách kết hợp với
tinh thần Quốc tế vô sản. Hồi trẻ tôi nghe, tôi tin và sung sướng vô
cùng vì có được như vậy. Nhưng gần đây, khi đã đến mức U80, do được
chiêm nghiệm nhiều, cũng do thực tế phũ phàng của xã hội tác động mà tôi
cảm nhận thấy rất khác, không giống như sự tuyên truyền đã được biết mà
có khi còn ngược lại.
Điểm qua các nước đã hoặc đang do Đảng Cộng sản cầm
quyền , tôi cảm nhận CM vô sản ở Nga, Trung Quốc, Cu Ba chủ yếu là nội
chiến, kết thúc bởi thắng lợi của phe cộng sản, sự thành lập chế độ XHCN
ở các nước Đông Âu, Mông Cổ, Bắc Triều Tiên chủ yếu là do tác động của
Liên xô. Trong sự thành lập tất cả các nước này rất ít khi nghe nói đến
lòng yêu nước. Thỉnh thoảng ở một vài quốc gia ( Hunggari, Tiệp Khắc, Ba
Lan…) có phong trào với khẩu hiệu yêu nước thì đó là việc chống lại sự
độc tài cộng sản.
Tình hình Việt Nam khác với các nước nói trên. Phần
lớn những người làm CM ở VN bắt đầu bằng lòng yêu nước, chống lại sự
thống trị của thực dân Pháp, đấu tranh giành độc lập cho Tổ quốc. Sau
thất bại của phong trào Cần vương, lòng yêu nước của dân Việt được thể
hiện rõ bởi hoạt động của Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Nguyễn Thái Học
và nhiều chiến sĩ CM khác. Những hoạt động của họ tuy chưa đạt được
thắng lợi quyết định nhưng đã khơi dậy và hun đúc lòng yêu nước của hàng
triệu con người. Rồi chủ nghĩa Mác được truyền vào. Thực chất của chủ
nghĩa Mác là đấu tranh giai cấp để thiết lập nền chuyên chính vô sản và
công hữu hóa nền kinh tế chứ không phải đấu tranh giành độc lập. Chỉ sau
khi Lê nin thành lập Đệ tam Quốc tế thì việc làm CM giải phóng dân tộc
mới được nhắc đến. Vì thế Nguyễn Ái Quốc khi đọc luận cương của Lê nin
mới reo lên là đã tìm thấy con đường cứu nước và tìm cách truyền bá chủ
nghĩa Mác- Lênin (CNML). Như vậy CNML vào VN chủ yếu không phải bằng con
đường đấu tranh giai cấp mà bằng lòng yêu nước của nhiều thế hệ chiến
sĩ CM.
Trong mọi công việc của loài người, có hai loại động
lực rất mạnh, đó là lòng thù hận và lòng mong ước. Cộng sản đã khôn khéo
lợi dụng 2 động lực này. Đó là khơi dậy rất mãnh liệt lòng thù hận giai
cấp và lòng mong ước khát khao đạt được chế độ cộng sản tươi đẹp, là
thiên đường trên trần thế. Mặc dầu ngay từ đầu CNML đã được nhiều cá
nhân, nhiều dân tộc (có trình độ dân trí cao) phát hiện ra những độc hại
tiềm ẩn nên không những không theo mà còn chống đối, nhưng chính nhờ
cộng sản tác động, kích thích 2 động lực này vào đại bộ phận dân chúng
các nước kém phát triển, có dân trí thấp nên đã thu được thắng lợi tạm
thời. Tuy vậy, dần dần những độc hại phát tác, người ta thấy cuộc đấu
tranh giai cấp theo CNML là quá tàn bạo và phạm nhiều tội ác, chuyên
chính vô sản có tác dụng tàn phá đạo đức xã hội, dung dưỡng tham nhũng,
chế độ cộng sản chỉ là ảo tưởng, là cộng sản đã dùng cách toàn trị để
đàn áp mọi người và tổ chức bất đồng tư tưởng, là CNML đối với nhân loại
có công ít tội nhiều. Vì thế mà chế độ XHCN ở Liên Xô và các nước Đông
Âu sụp đổ, nước Đức thống nhất trong hòa bình (nhờ Đông Đức chủ động từ
bỏ CNXH).
Ở VN tình hình có khác, cộng sản còn dựa vào lòng yêu
nước của nhân dân để làm mạnh lên 2 động lực nói trên. Đó là lòng mong
ước thiết tha về độc lập, thống nhất, là lòng thù hận bọn thực dân cướp
nước. Đã từ lâu tôi suy nghĩ xem ở VN trong gần một thế kỷ vừa qua giữa
lòng yêu nước và cộng sản có quan hệ như thế nào. Tôi đưa ra 2 phán đoán
: A- Cộng sản VN bắt rễ từ lòng yêu nước, dựa vào đó mà phát triển. B-
Lòng yêu nước VN nhờ vào cộng sản mà đạt được thắng lợi.
Về hình thức, rõ ràng hai bên dựa vào nhau, nhưng cần
phân tích sâu vào bản chất để tìm xem bên nào là gốc, bên nào là dựa.
Qua nhiều năm trăn trở tôi khẳng định phán đoán A và phủ định phán đoán
B. Tôi cho rằng nếu không dựa vào lòng yêu nước của một số người tiên
tiến thì cộng sản có vào VN cũng chỉ tồn tại được một cách vật vờ như ở
nhiều nước khác mà thôi (Thái Lan, Mianma, Ấn Độ, Philippines, Malaysia,
Indonesia, Nhật, Sri Lanka…) và nếu không có cộng sản thì những người
yêu nước VN sẽ đi con đường khác nhưng chắc chắn là vẫn giành được độc
lập, thống nhất (và ít bị thiệt hại hơn)
Đảng cộng sản, khi mới thành lập đã phát động phong
trào Xô viết Nghệ Tĩnh, thực chất là thực tập cuộc đấu tranh giai cấp,
với các khẩu hiệu “đánh đổ trí phú địa hào, Nước Nga xô viết muôn năm,
Xây dựng chính quyền xô viết công nông”, chứ chủ yếu không nhằm vào việc
giành độc lập dân tộc. Sau khi dựa vào lòng yêu nước của nhân dân để
phát triển, để giành được quyền lãnh đạo thì CS đã nhào nặn lòng yêu
nước theo con đường của mình, phục vụ cho lợi ích của mình, dẫn tới
nhiều bi kịch cho những người yêu nước khác. Đầu tiên là sau CM tháng 8,
một số đông người thuộc Đệ tứ (Trotkit), thuộc chính phủ Trần Trọng Kim
(một chính phủ của VN độc lập, theo chế độ quân chủ lập hiến), thuộc
Quốc dân đảng bị giết hại, phần đông trong số họ là người yêu nước.
Trong cải cách ruộng đất lại có hàng vạn người yêu nước bị giết sau khi
chịu nhiều nhục hình, chỉ vì họ có một ít tài sản mà Đảng cần lấy để
chia cho bần cố nông hoặc họ bị những phần tử bất hảo vu cáo là quốc dân
đảng, là phản động (nhiều người khi bị bắn còn hô Hồ Chủ tịch muôn năm,
Việt Nam độc lập muôn năm). Rồi khẩu hiệu: Yêu nước phải yêu chủ nghĩa
xã hội, là Trung với Đảng, (buộc phải thêm hiếu với dân cho khỏi lạc
lõng). Trong hai khẩu hiệu trên người ta đã đồng nhất CNXH với những
chính sách, chủ trương của Đảng, qui ước trung với Đảng là trung với
Tổng bí thư và một số chóp bu trong Bộ chính trị. Chính vì thế mà những
người thực sự yêu nước, thực sự thương dân nhưng có ý kiến khác với chủ
trương của Đảng, khác với quan điểm của chóp bu thì bị qui chụp, bị vu
cáo là phản động, là gián điệp, là tội phạm muốn xóa bỏ sự lãnh đạo của
Đảng và lật đổ chính quyền, muốn xóa bỏ chế độ XHCN. Họ bị đàn áp về tư
tưởng và thân xác, bị đẩy vào con đường sống dở, chết dở. Những người
như Kim Ngọc, Trần Độ, Hoàng Minh Chính, Vũ Đình Huỳnh, Đặng Kim Giang,
Ung Văn Khiêm,Trần Xuân Bách, Nguyễn Hữu Đang,Trần Đức Thảo, Nguyễn Mạnh
Tường … và hàng ngàn người khác tương tự chỉ vì muốn cho dân được thực
sự no ấm, thực sự có tự do dân chủ, muốn cho đất nước và Đảng tránh sai
lầm và thảm họa mà có ý kiến khác với Bộ Chính trị. Họ là những người
không những có công lớn với Đảng, với CM, mà còn là những người yêu nước
chân chính, nêu cao tấm gương đạo đức, khí tiết. Thế mà bị vu oan là
phần tử chống Đảng, chống chế độ, là phản động, là Việt gian, là gián
điệp, họ bị tra tấn, tù đày không xét xử , bị hủy hoại nhân cách và thể
xác. Nhiều người trong số họ rất cay đắng rút ra kết luận là “chính vì
lòng yêu nước của họ mà họ bị đày đọa đến chết như vậy”. Rồi cuộc chiến
tranh 20 năm. Chúng ta gọi là cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, phía
bên kia gọi là cuộc chiến chống xâm lược của cộng sản, phần đông thế
giới cho là cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn (một bên nhận sự can thiệp
của Mỹ, một bên nhận sự giúp đỡ của Liên Xô và Trung Quốc). Có người
còn cho rằng đó còn là cuộc chiến giữa Mỹ và phe cộng sản mà người thực
hiện trực tiếp là miền Bắc VN. Trên chiến trường miền Nam quân đội hai
bên đều nêu cao lòng yêu nước mà bắn giết nhau. Một bên cho rằng yêu
nước thì phải chống xâm lược Mỹ và bè lũ tay sai, bên kia cho rằng yêu
nước thì phải ngăn ngừa nạn cộng sản vì chuyên chính vô sản và công hữu
hóa nền kinh tế chỉ hạn chế sự phát triển của xã hội và kìm kẹp nhân
dân. Mỹ lại cho rằng họ vào VN tham chiến không phải vì mục đích xâm
lược mà chỉ là giúp đồng minh chống lại sự xâm lăng của cộng sản để bảo
vệ thế giới tự do.
Sau khi CS giành thắng lợi trong chiến tranh, thống
nhất đất nước, xây dựng hòa bình, lòng yêu nước của dân Việt lại bước
vào một thử thách mới. Từ đây lòng yêu nước có nội dung mới là bảo vệ
chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, là phát triển đất nước và con người về
mọi mặt. Trong việc này lại phát sinh mâu thuẩn giữa chóp bu của Đảng và
một số đông những người bất đồng quan điểm. Sau khi Liên Xô sụp đổ,
Đảng Cộng sản Trung Quốc ngoài mồm vẫn nói kiên trì CNML nhưng bên trong
đã dùng lý luận “mèo trắng, mèo đen” mà thực chất là từ bỏ những nguyên
lý cơ bản của Mác, nhờ thế mà Trung Quốc phát triển mạnh. Trong lúc
Đảng CS VN hoang mang vì phe XHCN tan rã thì Trung Quốc xui dục họp hội
nghị Thành đô, lừa cho VN kiên trì CNML để nhận được sự hỗ trợ của Trung
Quốc theo 4 tốt và 16 chữ vàng. Thực ra TQ có ý đồ thâm hiểm là làm cho
VN lâm vào tình trạng bế tắc, không thể có quan hệ thật sự thân thiết
với các cường quốc, phải bị lệ thuộc hoàn toàn vào họ. Trong khi chóp bu
của Đảng CSVN mắc mưu Trung Quốc , kiên trì CNML, chủ trương toàn trị
của đảng, giữ chắc độc quyền, đẩy xã hội vào cảnh như mọi người đã biết
hiện nay thì những người bất đồng quan điểm muốn thoát ra khỏi CNML,
thoát khỏi sự lệ thuộc vàoTrung Quốc, mở rộng tự do, dân chủ để phát
triển đất nước. Họ dựa trên thực tế và kinh nghiệm của nhiều nước văn
minh, tiến bộ mà rút ra kết luận rằng: “để phát triển đúng hướng và bền
vững thì tất yếu là phải giải phóng năng lực sáng tạo trên một nền tảng
tự do, dân chủ mà tự do tư tưởng, tự do thông tin là quan trọng nhất”.
Họ tự cho rằng họ mới thật sự yêu nước. Nhưng rồi “ lòng yêu nước” của
họ bị thử thách nghiêm trọng bởi điều 258 của Bộ Luật hình sự (cấm lợi
dụng quyền tự do để truyền bá tư tưởng làm hại tới uy tín của Đảng và
Nhà nước). Dựa vào điều 258 chính quyền đã bắt bớ, bỏ tù, trục xuất
nhiều người với qui kết là hoạt động chống phá chế độ, chống phá Đảng và
nhà nước XHCN. Mặc dù tự do tư tưởng và thông tin là một trong những
điều cơ bản của nhân quyền và đã được ghi trong hiến pháp nhưng nhà nước
vẫn dựa vào luật pháp và quyền lực để vô hiệu các quyền đó.Thế là hàng
trăm người hoạt động vì dân chủ bị bắt bớ, bị tra khảo, bị tù đày mà đại
diện là các nhân vật như Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Thị Công Nhân, Nguyễn
Hữu Vinh, Nguyễn Quang Lập, Cù Huy Hà Vũ, Nguyễn Văn Hải, Nguyễn Vũ
Bình, Phạm Quế Dương, Nguyễn Kiến Giang, Trần Lâm, Hà Sĩ Phu, Nguyễn Đan
Quế và nhiều người khác. Trong số này có các nhà khoa học, nhà văn, nhà
doanh nghiệp, các sĩ quan cao cấp trong quân đội và công an, các cán bộ
cao cấp của Đảng và Nhà nước (đang tại chức hoặc đã nghỉ hưu ) mà tôi
thấy rõ họ là những người có trí tuệ cao, có dũng khí và đạo đức, xứng
đáng là những phần tử tiên tiến của dân tộc.
Trong lúc có những người tự cho là yêu nước nhưng có
quan điểm khác với chóp bu của Đảng để rồi bị qui kết là phản động thì
còn nhiều người tuyên bố là vẫn trung thành với CNML, vẫn một lòng đi
theo Đảng xây dựng CNXH và cũng tự cho là như vậy mới thực sự yêu nước
chân chính. Trong số sau này, ngoại trừ một số vì sợ hoặc bị bắt buộc mà
phải nói theo chính quyền, một số có quyền lợi liên quan đến chính
quyền, còn một số vẫn thật tâm tin vào sự tuyên truyền về sự chính nghĩa
và sáng suốt của Đảng. Có tình trạng như trên có thể là vì nhiều người
không phân biệt được tính chất của Đảng Cộng sản VN trong thời kỳ làm CM
từ trước 1954 và trong thời kỳ toàn trị sau năm 1975, không phân biệt
được tính chất của CNML với tính cách thật có của một số đảng viên tiêu
biểu.
Phải phân biệt, không thể đồng nhất ĐCSVN trước 1954
và sau 1975. Tuy rằng cùng tên, cùng tổ chức nhưng phải nhận rõ về tinh
thần, về tư tưởng , về mục tiêu thì khác nhau xa. Phải phân biệt CNML,
chủ nghĩa cộng sản mà cương lĩnh là đấu tranh giai cấp, là chuyên chính
vô sản với một số đảng viên cụ thể có lòng yêu nước thiết tha, có đạo
đức cao thượng , trong sáng. Lòng yêu nước ấy, đạo đức ấy không phải nhờ
CNML mà có được, nó vốn là bản chất của những con người ấy dù họ có là
đảng viên CS hay không. Phân tích thật kỹ mới thấy rằng đạo đức là vốn
sẵn có của những người ấy, đấu tranh giai cấp và chuyên chính vô sản đã
không nâng cao được đạo đức của con người mà lại làm cho nó giảm xuống.
Một thí dụ rõ ràng là về đạo đức thì Hồ Chí Minh thấy địa chủ Nguyễn Thị
Năm không có tội mà còn là ân nhân của một số tổ chức CM nên trong cải
cách ruộng đất ông không muốn đấu tố mà vẫn tôn trọng bà. Thế nhưng vì
áp lực của đấu tranh giai cấp mà Hồ Chủ tịch đã tham dự việc người ta
làm nhục và xử tử bà, rồi lại còn viết báo lên án bà ( bài Địa chủ ác
ghê ). Việc làm này bị nhiều người cho là đã làm giảm đạo đức.
Sau khi Trung Quốc lộ rõ dã tâm bá quyền, muốn độc
chiếm Biển Đông, buộc VN lệ thuộc thì trong nước và trên thế giới rộ lên
dư luận cho rằng nước VN, vì chưa đủ sức mạnh trở thành cường quốc để
tạo thành một cực trong thế giới đa cực nên phải chọn lựa một trong hai
con đường : 1- Thoát khỏi TQ, hòa nhập với thế giới dân chủ thì sẽ giữ
được độc lập, chủ quyền nhưng muốn thế phải từ bỏ con đường cộng sản, từ
bỏ việc xây dựng chế độ XHCN. 2- Lệ thuộc vào TQ, giữ chế độ XHCN thì
sẽ mất độc lập, mất chủ quyền. Tương tự, có 2 lựa chọn cho ĐCSVN. 1- Một
số cán bộ chủ chốt thấy rõ sự bế tắc của CNML mà chủ động thực hiện
diễn biến hòa bình, trong khi vẫn giữ lại cơ bản tổ chức của đảng thì
vận động đổi tên đảng (ví dụ lấy lại tên Đảng Lao động ), tuyên bố từ bỏ
CNML, mở rộng tự do dân chủ và hòa hợp dân tộc. 2- Vẫn kiên trì CNML,
giữ chặt sự độc quyền, toàn trị thì sẽ càng ngày càng lệ thuộc vào TQ,
bị mất chủ quyền.
Gần đây Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói rằng, bằng
bất cứ giá nào phải giữ ổn định Đảng và chế độ. Ông Trọng không nói rõ
giữ ổn định kiểu gì, về tổ chức hay về quan điểm, ổn định lâu dài hay
tạm thời. Tôi thấy rằng để giữ được ổn định lâu dài về tổ chức thì cần
theo phương án 1, còn theo phương án 2 với biện pháp đàn áp các tiếng
nói dân chủ và bất đồng quan điểm thì chỉ có thể giữ được ổn định tạm
thời mà thôi.
Ôi, nhờ lòng yêu nước mà các chiến sĩ như Nguyễn Thái
Học, Hoàng Văn Thụ, Võ Thị Sáu, Nguyễn Văn Trỗi và hàng ngàn hàng vạn
người khác hiên ngang, tự hào nhận cái chết vẻ vang. Nhờ dựa vào lòng
yêu nước của những người khác mà một số chiếm và giữ được quyền cao chức
trọng, vinh thân phì gia. Cũng vì lòng yêu nước mà những con người đã
từng một thời oanh liệt trong CM bị dày vò và chết trong tủi nhục như
Hoàng Minh Chính, Đặng Kim Giang, Vũ Đình Huỳnh và hàng ngàn người khác.
Lại cũng dựa vào lòng yêu nước mà hàng triệu con người cùng dân tộc
chia ra hai phe chém giết nhau. Về việc này Nguyễn Gia Kiểng đã viết
quyển sách “Tổ quốc ăn năn”, còn tôi chỉ biết kêu trời, vận dụng câu
trong Chinh phụ ngâm: Du du bỉ thương hề thùy tạo nhân (Xanh kia thăm
thẳm từng trên. Vì ai gây dựng cho nên nỗi này).
N.Đ.C
Tác giả gửi BVN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét