Chúng ta đã là phân?
Bạn sẽ nói về đầu bài trên: “Ôi, đề tài cũ rích!” Vì câu trả lời ai
cũng rõ, đó là “định hướng” xuống hố cả nút (XHCN), tức là trói buộc
nhau kéo nhau cùng xuống hố. Có hai ý ở đây với dân ta có lẽ không “cũ
rích” lắm đâu, đó là: không phải “xuống hố” hết đâu, vẫn còn “một bộ
phận không nhỏ” phải ở phía trên để có người “đẩy” dân tộc, đất nước này
xuống hố chứ, và, bao giờ thì họ “đẩy” xong?
Và điều đó làm câu hỏi đau đáu của tôi: “Bao giờ thì kinh tế VN, và
cả cái thể chế này, xuống hố hết (như Vinashin, Vinalines…), để dân ta
chỉ còn một việc: lấp hố chôn luôn, rồi gieo trồng lại thứ khác?” trở
thành bất định. Bất định là vì còn đó câu hỏi “Ai chôn?” và “Người đó sẽ
trồng thứ gì khác thay định hướng?”…
Câu hỏi “đau”, tôi thấy rất đau, là vì cả một dân tộc trong đó có
tôi, sắp bị đẩy xuống hố để bị chôn (làm phân) mà không dám hỏi gì,
không phản đối hay cưỡng lại, chỉ dám thỏ thẻ hỏi “Bao giờ tôi xuống đến
đáy hố?”, tức là “Bao giờ tôi sẽ thành phân?” Chỉ hỏi thế thôi, thì tôi
và cả dân tộc này đã thực sự coi mình là phân rồi, hu hu, hu!?…
“Bao giờ tôi/ta sẽ thành phân?”
Đó chính là một phần câu hỏi đầu bài tôi đã nêu trên. Đây là một
câu hỏi thuộc kinh tế học “vĩ mô”, nên để trả lời nó chúng ta phải tự
coi mình là “những nhà kinh tế học vĩ mô” thôi, không còn cách nào khác.
Hơn thế nữa, chúng ta phải dùng những khái niệm của “kinh tế vĩ mô” cả
về chất (như “phân”…) và về lượng (bao giờ ?…) để làm điều đó, nên có lẽ
cần “ôn tập lại” chút ít (ở phần này)…
Có thể nói, nền kinh tế VN được “định hướng xuống hố” rõ ràng từ
sau 1990, tại… Thành Đô. Như vậy, qúa trình xuống hố của VN đã được một
phần tư thế kỷ. Thành tựu đạt được là chúng ta đã kịp đi giật lùi so với
thế giới khoảng… 50-100 năm, tùy việc ta so sánh mình với nước nào!
(Nhân tiện, có lẽ VN nên đề nghị Ủy ban Olympic Quốc tế đưa vào thêm môn
thi “đi giật lùi” để người Việt chắc chắn chiếm trọn bộ huy chương?!)
Thế nào là “đi giật lùi” trong kinh tế? Là, ví dụ, 25 năm trước thu nhập
tính theo đầu người PPP của Việt Nam xấp xỉ của Hàn quốc, thì nay chỉ
bằng khoảng chưa được 5% (khoảng 2,000 USD/người/năm của VN so với trên
20,000 USD của Hàn) mà để đạt mức hôm nay của Hàn quốc thì VN (với tốc
độ này) cần… ít nhất 50 năm nữa… Nhưng khi đó, 50 năm nữa, PPP của Hàn
quốc sẽ lại đi trước ta bao nhiêu năm nữa rồi? Hu hu… giống như con rùa
đuổi con thỏ mà cách vượt qua thỏ duy nhất của họ nhà rùa là lừa bịp thỏ
– như sách giáo khoa của đảng vẫn đang dạy bọn trẻ ư?
Tuy thế, chúng ta vẫn chưa đạt được cái “đích đáy” mà “định hướng
XHCN” hướng tới, nghe đâu đến tận cuối thế kỷ này vẫn “chưa chắc được”,
hu hu, lại phải dừng lại: hu hu hu… Thành tựu cụ thể đến nay là chúng ta
đã phá tan hoang đất nước và xã hội VN ngàn năm văn hiến, đã xài gần
hết mọi nguồn lực tài nguyên cha ông gìn giữ ngàn năm để lại (đảng còn
giấu dân cắt xẻo vài miếng trả nợ Tàu cộng…), và đã còn vay nợ tương lai
– bắt con cháu Việt chưa sinh ra đã mang nợ vài trăm tỷ đôla với những
món nợ còn đang gia tăng nhanh chóng…
Cho nên, nếu tin theo đảng nói thì đến cuối thể kỷ này chúng ta mới
sẽ thành phân, yên tâm đi? Và với tốc độ đi giật lùi vô địch thế giới
như thế thì đến khi thành phân chúng ta sẽ đang ở tình trạng đi sau nhân
loại mấy trăm năm đây, và đó là cái gì nhỉ? Ôi, tôi không thể tưởng
tượng được ra nó – XHCN đó sẽ là cái gì nữa?! Đơn giản là, vì nền kinh
tế nước ta hiện không có chỗ để “đi giật lùi” mãi như thế! Và đó chính
là “vấn đề kinh tế vĩ mô” mà tôi muốn nói ở phần sau.
“Kinh tế học vĩ mô” của nền kinh tế “định hướng giật lùi”…
Bản chất của mọi nền kinh tế mà Loài người đã và đang thực hành là
phát triển đi lên bằng cách gia tăng giá trị cho các xã hội và quốc gia
thông qua lao động và sáng tạo của các công dân của nó, theo qui luật
thị trường tự do, cộng lại thành kết quả đi lên của cả nền kinh tế. Tức
là, giá trị mới tạo ra trong thị trường lao động và sáng tạo, bởi mọi
công dân, cộng lại… Hay nôm na: kinh tế vĩ mô là tổng sigma của các kinh
tế vi mô nơi các giá trị mới được tạo ra…
Nhưng trong nền kinh tế với “định hướng giật lùi” của Việt Nam hôm
nay thì khác. Vì không có thị trường (với các qui luật tự do của nó), mà
chỉ có “định hướng XHCN”, nên giá trị mới được “định hướng” trong kế
hoạch/”định hướng” XHCN (dự kiến) rằng các công dân sẽ tạo ra nó, và nó
sẽ lại được “định hướng” đem “giao cho” các công dân để thực hiện tạo ra
các giá trị mới đó, theo chỉ đạo của đảng (tất nhiên, rất sáng suốt),
và vì thế đảng “định hướng” luôn sự phân phối (tiềm lực kinh tế xã hội)
và tái phân phối (giá trị mới sẽ tạo ra) từ khi nó chưa được tạo ra,
không cần (vì đảng không cho phép) “Bàn tay vô hình” của Ricardo hay
Adam Smith gì ở VN cả, vì đã có “bàn tay của đảng” lo rồi, “định hướng”
hết rồi…
Vì “phải” nói theo các khái niệm kinh tế vĩ mô (đã lỡ từ đầu hô to
tự nhận là “nhà kinh tế vĩ mô”!), nên nghe nó rắc rối, phức tạp vậy
thôi. Nhưng trong thực tế, (và ta sẽ xét qua ví dụ) thì sẽ thấy “kinh tế
vĩ mô có định hướng giật lùi” cũng khá đơn giản, dù rất tinh vi nên vẫn
ít người nhận ra bản chất của nó – nếu không là “nhà kinh tế vĩ mô có
định hướng giật lùi”, hi hi…
Ví dụ (vĩ mô): Đảng “định hướng” năm tới 2015 GDP của VN sẽ phải là
200 tỷ đô (khoảng 4 triệu tỷ đồng, trong đó đã có cả nguồn lực phải bỏ
vào và giá trị mới sẽ tạo ra), và đảng “giao cho” thành phần kinh tế nhà
nước (KTNN) nhiệm vụ thực hiện 30% (60 tỷ đô), kinh tế tư nhân 30% (60
tỷ đô) và FDI 40% (80 tỷ đô). Đồng thời, đảng “giao cho” kinh tế tư nhân
và FDI phải tự lo nguồn lực để thực hiệm nhiệm vụ, còn mọi nguồn lực
quốc gia (đất đai, vốn tài chính, mọi chính sách ưu đãi…) đảng sẽ “giao
cho” các tập đoàn kinh tế nhà nước là chính để chúng “làm chủ đạo” nền
kinh tế. Tóm lại, năm 2015, đảng sẽ giữ lại ngay 80 tỷ đô trong số 120
tỷ do KTNN và KT tư nhân sẽ tạo ra (còn 80 tỷ đô của FDI thì đảng có
chính sách ưu đãi “giữ chân tư bản bóc lột” bằng miễn thuế dài hạn rồi,
nên đảng không thu được gì, chỉ tính trên giấy cho oai thôi). 80 tỷ đô
hay 1,6 triệu tỷ đồng đó để đảng: quản lý kinh tế (nuôi bộ máy nhà
nước), bảo vệ đất nước, hỗ trợ kinh tế tư nhân bằng quản lý (nước bọt)
và “phục vụ hành là chính”, đảng quản lý xã hội… tất cả mất 30 tỷ đô,
đảng giao vốn cho KTNN (mất 50 tỷ đô, hay 1 triệu tỷ đồng)… Tóm lại,
đảng ăn chặn trước, “cắt trước” các giá trị mà nền kinh tế sẽ tạo ra
trong năm tới, thông qua kế hoạch “định hướng”, đảng chiếm dụng cả nguồn
lực kinh tế quốc gia và giá trị sẽ tạo ra cùng lúc… Rồi sau đó… tiếp…
quản lý “vi mô”…
Ví dụ tiếp, “vi mô” nhưng ở tầm phổ biến “vĩ mô”: Một tập đoàn KTNN
nhận một dự án khủng xây dựng hạ tầng kinh tế, nhà nước giao việc và
vốn qua “chỉ định” thầu, trị giá 200 triệu đô. Tuy nhiên, vì nhà nước
chỉ định và giao vốn và quản lý chung, nên chỉ giao cho Tập đoàn KTNN đó
140 triệu đô (quyền được vay ngân hàng nhà nước) để thực hiện dự án
quyết toán trước là 200 triệu đô đó. Như vậy, nhà nước có ngay 60 triệu
đô từ dự án đó, để “xài chung”. Đó là qui đinh bất thành văn – Chính phủ
luôn giữ lại khoảng 25-30% giá trị công trình khi duyệt và giao công
trình, nếu ai đó không nhận thì có ngay Tập đoàn khác xin nhận, “chạy”
mọi cửa để được nhận “chỉ định” thầu đó…
Đến lượt mình, TĐ KTNN đó chia nhỏ việc và lại “chỉ định” thầu cho
các công ty con và công ty tay trong của mình, giao giá tổng cộng 70
triệu đô để các nhà thầu phụ là các công ty con trong tập đoàn phải thực
hiện đến 90% hạng mục công việc khó nhai (nếu họ không làm được thì tự
gọi thầu phụ bên ngoài), còn 70 triệu đô giao các công ty tư nhân sân
sau của các sếp lớn trong Tập đoàn và trong Bộ chủ quản để thực hiện 10%
khối lượng công việc dễ xơi bôi bác…
Tất nhiên, các công ty con và các nhà thầu phụ ngoài không có lựa
chọn nào khác ngoài nhận thầu theo giá đó của Tập đoàn (khoảng 40% giá
thật của công trình), họ thường hoặc lỗ hoặc gian dối hạ chất lượng công
trình, và thường là cả hai, nhưng trước mắt họ có việc để nuôi quân là
quan trọng nhất. Họ sẽ “gỡ gạc” lại bằng cách chây ì thời hạn gấp đôi ba
lần “kế hoạch nhà nước” giao mà Tập đoàn không thể đuổi họ ra được (vì
là “quân mình” hoặc vì họ đã dấn quá sâu và biết quá nhiều – nếu là thầu
phụ ngoài), rồi họ đòi tăng “chi phí phát sinh” khoảng 50%… Tập đoàn
luôn phải đồng ý tăng “chi phí phát sinh ngoài dự kiến”, thường khoảng
thêm 50% giá “giao” ban đầu, đôi khi cao hơn, tới 100% (như các nhà thầu
Tàu…). Và phần “phát sinh” này thường họ cũng phải “cưa đôi cưa ba”…
Tại sao Nhà nước và Tập đoàn thường dễ dàng chấp nhận tăng giá công
trình sau khi công trình đã bị kéo dài vô thời hạn, ngoài lý do có “cưa
đôi cưa ba”? Là bởi vì, nếu không chấp nhận để kết thúc công trình và
đưa vào sử dụng (dù chất lượng rất rất thấp) thì họ không thể quyết toán
và khóa sổ công trình được, và các khoản họ đã “cắt” từ trước (30% ở
cấp nhà nước và 30-40% nữa cho Tập đoàn) có nguy cơ… nuốt không trôi
trên sổ sách và cả trong miệng những kẻ không được nuốt! (Dù họ nuốt
“đô” đã trôi hết, tiêu hóa đã hết thành các “lâu đài nguy nga” của các
quan đỏ trong thực tế từ lâu rồi…)
Tóm lại, điều tôi muốn nói về nền “kinh tế định hướng giật lùi”
này, có ba ý: Thứ nhất, giá trị gia tăng ở đó bị đảng/chính phủ cướp
trắng trước khi được làm ra (ở hai cấp trung ương và tập đoàn); Thứ hai,
đa số những người làm ra giá trị cộng thêm cho xã hội để đất nước đi
lên chỉ nhận được khoảng 30-40% giá trị họ tạo ra do chính cái cơ cấu
“định hướng” từ trên xuống dưới trong nền kinh tế được sáng tạo áp dụng
thành “chỉ định” thầu như tôi đã chỉ ra qua một ví dụ trên, không đủ cho
họ sống phục hồi sức lao động sáng tạo, làm họ chết dần chết mòn…; Thứ
ba, trong nền kinh tế “định hướng giật lùi”, chỉ có chi phí là cứ “sinh
ra” thêm để “cưa với nhau”, còn lợi nhuận thì đã bị bóp chết từ trước ở
trung ương, ngược lại với kinh tế tư bản là chi phí đi trước sinh ra lợi
nhuận sau khi có doanh thu kỳ vọng, rồi mới nộp thuế về nuôi chính phủ
trung ương…
Trên đây là ví dụ “kinh tế vi mô” thật 99% mà tôi từng là giám đốc
tổng thầu của một tập đoàn KTNN và quản lý thực hiện một công trình trị
giá ban đầu đúng khoảng 200 triệu đô, nhưng chỉ được giao cho các nhà
thầu “của mình” giá chỉ khoảng 40% số đó để họ phải thực hiện toàn bộ
công trình… Là một kỹ sư, là một nhà kinh tế thực hành (tôi có bằng
master cho cả hai từ Châu Âu), trước hết là một con người, tôi không thể
chấp nhận công trình “trị giá 250 triệu đô” mà tôi biết nó có chất
lượng vô cùng thấp vì chỉ được đầu tư có 80 triệu đô, và biết nó trở
thành mối nguy hại cho xã hội mà trực tiếp là cho những người sử dụng
khai thác nó sau này… Tôi đã nhìn thấy rõ, đất nước mất 250 triệu đô để
có một mối nguy hại khổng lồ trong tương lai gần để lại cho con cháu ư?
Còn trong hiện tại, người ta chỉ có thể lỗ dài dài khi khai thác công
trình kinh tế trị giá có 80 triệu đô nhưng phải khấu hao nó theo giá
thành 200 triệu đô “ban đầu” + 50 triệu “phát sinh” mà tập đoàn/nhà nước
đã vay quốc tế và phải trả dần. Ai trả? Con cháu người Việt chúng ta…
(Vì vụ đó là giọt nước tràn ly, tôi bỏ việc “định hướng” và trở
thành… cư dân mạng PCT, quyết tâm chống phá “định hướng” đến cùng.)
Vẫn hỏi lại: Bao giờ chúng ta thành phân?
Trở lại với “kinh tế vĩ mô định hướng giật lùi”, như vậy, trong nền
kinh tế đó, giá trị mới vẫn được người lao động, những công dân của nó,
tạo ra, nhưng tiềm lực kinh tế quốc gia lại không gia tăng vì nó (giá
trị mới) bị cướp ngay trước khi nó được sinh ra bởi “định hướng” (đã cụ
thể hóa thành các kiểu “chỉ định” thầu hay “đấu thầu” công… rất khai),
rồi “bốc hơi” hết, cho nên nó mới đi giật lùi.
Chính vì cách vận hành như thế mà tập đoàn Vinashin sau khoảng 10
năm “cất cánh” đã sập hoàn toàn trước năm 2010, vì không tích tụ được
giá trị gia tăng để trả nợ. Rồi cũng như thế, đến lượt Vinalines… và còn
nhiều tập đoàn khác trong “danh sách chờ” phá sản, cho đến khi “cả lũ
xuống hố” hết và chế độ phải sập.
Theo tôi, có ba nhóm trong thứ tự “xếp hàng” đi giật lùi, đó là: 1)
đầu tiên là các công ty sản xuất dịch vụ cho doanh nghiệp B to B
(Businesses to Businesses) “đi” trước (như Vinashin: dịch vụ đóng tàu,
không phải sản xuất ra con tàu mới, Vinalines: dịch vụ vận tải, hàng
chục vạn công ty TNHH loại DN VVN đã phá sản…) ; 2) tiếp đến các công ty
dịch vụ cả B to B và dịch vụ đại chúng B to C (Businesses to Customers )
“đi” theo (Agribank & cả hệ thống ngân hàng, TTCK: dịch vụ tài
chính, Petrolimex: dịch vụ cung cấp xăng dầu, Xây dựng và BĐS, Nông
nghiệp…); 3) rồi đến các công ty khai thác tài nguyên và cung cấp sản
phẩm đại chúng (Điện lực: tài nguyên điện năng, TKS: Than và khoáng sản,
Dầu khí: tài nguyên dầu khí…) Bao giờ đến nhóm thứ ba phá sản thì chúng
ta đã đứng ngay trước thời điểm hoàn tất “cả nước xuồng hố” hay thành
công CNXH. Tức là khi đó chúng ta sẽ thành phân, theo cách nói của tôi
từ đầu bài này. Đó là khi nào?
Vừa rồi, tôi có gặp một số bạn bè cũ – tôi rất ngán gặp họ, vì đa
số họ là quan cộng sản, không phải tư bản đỏ (làm kinh tế) thì cũng là
các tướng tá quân đội hay CA, không phải cả “bọn” quan chính quyền thì
là bọn “vua con”- quan đảng ở tỉnh…, vì gặp họ, tôi như thấy lại bóng
dáng tội lỗi của chính mình…
Nhưng có mấy người bạn đã kể than phiền với tôi cái cơ cấu ăn chia
bất di bất dịch là 100%-30%-30%+25% trong tất cả các dự án lớn hiện nay
trong các ngành điện lực, xăng dầu, xây dựng, TKS, và nhất là dầu khí…
thì tôi thấy nó y như trong Vinashin và Vinalines đã sập mà tôi biết rõ,
nên tôi buồn rầu nghĩ: Đang phá sản nhóm công ty thứ hai và đã chuẩn bị
đến nhóm thứ ba. Tốc độ là khoảng 5 năm khai tử một nhóm. Nhóm 1 khoảng
2010 thì nhóm 2 là 2015 và có thể nhóm 3 sẽ nhanh hơn nữa. Cái ngày
“chúng ta thành phân” cũng sắp tới rồi, chắc chỉ khoảng 5 năm +/-1 hay
+/-2 nữa mà thôi?
Vấn đề là, chúng ta có chịu để bị đảng chôn sống thành phân hay
đứng lên cầm xẻng chôn nền kinh tế “định hướng giật lùi” này cùng cái
đảng đang tàn bạo “định hướng -30% rồi lại -30%” ấy, rồi đang “cưa đôi
cưa ba” cái 50% phát sinh của 40% còn lại đó…, hay không? Tôi tin là:
Không! Nhất định không.
Dân Việt ta bây giờ không còn ngu muội như dạo năm 1945 bị đảng
lừa, hay nửa mê sảng “thắng cuộc” nửa đau tái tê “thua cuộc” như dạo
1975 nữa…
P/S: Viết thân tặng một Người bạn cùng chí hướng. Anh ấy
đã động viên hành động “Nói KHÔNG với định hướng” của tôi năm xưa cũng
bằng một hành động tương tự. Cảm ơn Bạn rất nhiều. Bạn đã làm tôi tự hào
về mình và tự hào về Bạn, rằng chúng ta không chịu sống theo “định
hướng” của cộng sản.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét