Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và phu nhân tham dự một buổi lễ
tại đền Mahabodhi, bang Bihar, Ấn Độ trước khi ông đến New Delhi hôm
27/10/2014. AFP photo
Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng vừa bắt đầu chuyến thăm 2 ngày đến
Ấn Độ từ ngày 27 tháng 10. Chuyến thăm được báo chí Ấn Độ và Việt Nam
coi là một bước đi quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế giữa
hai nước vốn đã là đối tác chiến lược từ năm 2007.
Cơ hội phát triển quan hệ kinh tế
Chỉ khoảng một tháng sau chuyến thăm của Tổng thống Ấn độ Pranab
Mukherjee tới Việt Nam với kết quả là 7 thỏa thuận về kinh tế tài chính
được ký kết, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã cùng với một đoàn 50
doanh nhân tới Ấn Độ vào ngày 27 tháng 10 trong chuyến thăm kéo dài 2
ngày được đánh giá là quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế
giữa hai nước.
Nói về những trông đợi từ trước chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng, Giáo sư Baladas Ghoshal, Giám đốc Hiệp hội nghiên cứu biển Ấn Độ
Dương, nguyên Giáo sư về Đông Nam Á tại đại học Jawaharlal Nehru, ở New
Delhi cho biết: Đây là một sự phát triển quan trọng trong quan hệ hai nước. Có ý
kiến ở New Delhi cho rằng chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam sẽ dẫn đến
thúc đẩy hơn nữa quan hệ chiến lược, kinh tế và chính trị giữa hai nước…
sẽ có một số các thỏa thuận về kinh tế được ký kết vì ông ta mang theo
một đoàn đông đảo các doanh nhân, khoảng 50 người đi cùng.
Đây là một sự phát triển quan trọng
trong quan hệ hai nước. Có ý kiến ở New Delhi cho rằng chuyến thăm của
Thủ tướng Việt Nam sẽ dẫn đến thúc đẩy hơn nữa quan hệ chiến lược, kinh
tế và chính trị giữa hai nước
GS. Baladas Ghoshal
Tờ The Economic Times của Ấn Độ hôm 27 tháng 10 cho biết Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng sẽ có cuộc gặp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và tiếp
theo sau đó là việc ký kết một loạt các thỏa thuận, trong đó có thỏa
thuận kết nghĩa giữa hai thành phố Hồ Chí Minh và Mumbai, và thỏa thuận
cho phép Ngân hàng Ấn Độ được mở chi nhánh đầu tiên tại thành phố Hồ Chí
Minh.
Có nhiều yếu tố để lãnh đạo hai nước tin vào những tiềm năng về phát
triển hợp tác kinh tế song phương trong những năm gần đây. Theo giáo sư
Ghoshal, một trong những yếu tố đầu tiên phải nói đến chính là mối quan
hệ thân thiện giữa Ấn Độ và Việt Nam trong nhiều thập kỷ qua. Ấn Độ là
nước đã thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Việt Nam từ năm
1972, khi Việt Nam còn bị cô lập bởi các nước ASEAN do cuộc chiến Việt
Nam. 10 năm sau đó, hai nước đã đạt được bước tiến quan trọng khi thiết
lập Ủy ban hợp tác chung về Kinh tế, Văn Hóa, Khoa học và Công nghệ Ấn
Độ Việt Nam. Đến năm 2007, Việt Nam và Ấn Độ thiết lập quan hệ đối tác
chiến lược dựa trên 5 cột trụ chính bao gồm hợp tác chính trị, quốc
phòng và an ninh, kinh tế – thương mại – đầu tư, hợp tác khoa học và
công nghệ, văn hóa, và hợp tác tại các diễn đàn đa phương và khu vực.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại Diễn
đàn Thương mại và Đầu tư Việt Nam-Ấn Độ với sự hiện diện của trên 300
doanh nghiệp hai nước tham dự.
Trong chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Ấn Độ vào cuối
năm 2013, hai nước cũng ra tuyên bố chung nhấn mạnh tầm quan trọng của
hợp tác về kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước. Tuyên bố viết
‘các lãnh đạo nhất trí việc cải thiện hơn nữa quan hệ đối tác kinh tế là
một trong những thành tố chính của mối quan hệ đối tác chiến lược’.
Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 9 vừa qua của Tổng thống Ấn Độ,
hai nước cũng đã ký kết 7 thỏa thuận, trong đó bao gồm thỏa thuận hợp
tác giữa Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) với tập đoàn dầu khí
nhà nước Ấn Độ là ONGC, theo đó Việt Nam đề nghị trao thêm một số mỏ dầu
và khí đốt tại biển Đông cho ONGC tiến hành tìm kiếm và khai thác.
Ngoài ra, nhân dịp này Ấn Độ cũng trao cho Việt Nam một khoản tín dụng
100 triệu đô la để mua các thiết bị quốc phòng.
Theo giáo sư Ghoshal, Việt Nam là một trong những nước quan trọng tại
châu Á trong chính sách hướng Đông của Ấn Độ. Mặt khác, sự lớn mạnh và
các hành động đòi chủ quyền của Trung Quốc trên các vùng đất và biển với
các nước láng giềng những năm gần đây đã khiến Ấn Độ và Việt Nam càng
cảm thấy nhu cầu phải xích lại gần nhau hơn nữa về mặt kinh tế.
Quan hệ giữa Ấn Độ và Việt Nam trong
những năm gần đây ở mức độ lớn cũng bị ảnh hưởng do quan hệ với Trung
Quốc. Cả hai nước đều quan ngại TQ. Nhân tố về thương mại giữa Việt Nam
và TQ và vấn đề biên giới giữa Ấn Độ và Trung Quốc đã đưa hai nước lại
gần nhau
GS. Baladas Ghoshal
Ngoài ra theo tôi còn vấn đề Trung Quốc. Trung Quốc vừa kiên quyết
mà lại căng thẳng trong quan hệ với Ấn Độ và trong chính sách hướng
Đông của Ấn. Tôi tin điều này cũng tương tự với Việt Nam. Quan hệ giữa
Ấn Độ và Việt Nam trong những năm gần đây ở mức độ lớn cũng bị ảnh hưởng
do quan hệ với Trung Quốc. Cả hai nước đều quan ngại Trung Quốc. Nhân
tố về thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc và vấn đề biên giới giữa Ấn
Độ và Trung QUốc đã đưa hai nước lại gần nhau.
Báo chí Ấn Độ cho rằng, Việt Nam đang tìm kiếm mối quan hệ hợp tác
kinh tế chặt chẽ hơn với Ấn độ để giảm lệ thuộc vào Trung Quốc, nhất là
trong các lĩnh vực về dệt may, hóa chất nông nghiệp, máy móc, dầy giép,
tài chính và công nghệ thông tin. Hiện Trung Quốc là nước cung cấp phần
lớn các nguyên phụ liệu cho ngành dệt may Việt Nam. Dệt may là một trong
những ngày xuất khẩu mũi nhọn của Việt Nam với trị giá xuất khẩu khoảng
20 tỷ đô la vào năm 2013. Trung Quốc vẫn là trở ngại lớn
Là đối tác chiến lược từ năm 2007, Ấn độ và Việt Nam đã có nhiều hợp
tác quan trọng trong quốc phòng và an ninh. Ấn Độ cung cấp các thiết bị
quốc phòng cho Việt Nam, đào tạo sĩ quan cho Việt Nam. Hai nước cũng đã
có những đối thoại chiến lược hàng năm ở cấp Thứ trưởng.
Tuy nhiên nếu so với hợp tác chính trị, quốc phòng và an ninh, hợp
tác kinh tế giữa hai nước được đánh giá là vẫn còn thấp hơn so với tiềm
năng của hai nước. Giáo sư Ghoshal cho biết: Kinh tế là một trong các mối quan hệ yếu nhất hiện tại giữa hai
nước vì quan hệ chính trị và chiến lược đã phát triển khá tốt nhưng quan
hệ kinh tế thì chưa phát triển tốt lắm, nhất là nếu so sánh với quan hệ
giữa Việt Nam và Trung Quốc. Kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào Trung
Quốc. Quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Ấn độ dù đã tăng mạnh so với 10
năm về trước. 10 năm về trước thương mại hai nước chỉ khoảng 100 triệu
đô la, bây giờ kim ngạch hai chiều đã đạt 8 tỷ đô la. Nhưng nếu so với
quan hệ kinh tế giữa Việt nam và Trung Quốc, thương mại hai chiều giữa
Việt Nam và Ấn Độ thậm chí chưa bằng 1/10.
Quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Ấn độ
dù đã tăng mạnh so với 10 năm về trước. 10 năm về trước thương mại hai
nước chỉ khoảng 100 triệu đô la, bây giờ kim ngạch hai chiều đã đạt 8 tỷ
đô la. Nhưng nếu so với quan hệ kinh tế giữa VN và TQ, thương mại hai
chiều giữa VN và Ấn Độ thậm chí chưa bằng 1/10
GS. Baladas Ghoshal
Ấn Độ và Việt Nam dự định sẽ đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên
15 tỷ đô la vào năm 2020. Tuy nhiên nếu so với Trung Quốc, con số này
còn rất khiêm tốn, hiện Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của
Việt Nam với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2012 đạt hơn 41 tỷ đô
la. Trung Quốc cũng là thị trường xuất khẩu trọng điểm cho các mặt hàng
nông sản của Việt Nam, vốn là những mặt hàng xuất khẩu quan trọng của
Việt Nam.
Bên cạnh lĩnh vực thương mại, đầu tư của Ấn Độ vào Việt Nam cũng còn
rất khiêm tốn, tính đến tháng 6 năm 2013, Ấn độ đầu tư khoảng 74 dự án
vào Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là khoảng 252 triệu đô la. Trong
khi đó, theo Bộ Kế hoạch đầu tư, hiện Trung Quốc là nước đứng 9 trong số
101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Hiện có 1,029 dự án
của Trung quốc tại Việt Nam với tổng vốn khoảng gần 8 tỷ đô la.
Nếu chỉ nhìn vào những con số, người ta có thể thấy là rất khó để cho
Ấn Độ vượt qua Trung Quốc trong vị trí là nước đối tác thương mại và
đầu tư quan trọng của Việt Nam, trong khi Trung Quốc có vị trí địa lý
gần Việt Nam hơn rất nhiều so với Ấn Độ. Đó là chưa kể những yếu tố
chính trị tương đồng giữa hai đảng cộng sản cầm quyền tại hai nước Việt
Nam và Trung Quốc. Tuy nhiên, các chuyên gia về Đông Nam Á của Ấn Độ hy
vọng rằng chính sách hướng Đông của Ấn và căng thẳng giữa Trung Quốc với
các nước ASEAN trong đó có Việt Nam liên quan đến chủ quyền ở biển Đông
trong thời gian tới sẽ tiếp tục tạo thêm nhiều cơ hội cho Việt Nam gia
tăng hợp tác kinh tế với Ấn Độ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét