Boxitvn
Đoàn Hưng Quốc
Việt Nam hiện mua nhiều vũ khí tối tân của Nga để tân
trang quân đội, nhưng thắc mắc cần nêu lên là liệu các vũ khí này thật
sự có tác dụng răn đe để bảo vệ lãnh hải hay chỉ là những món đồ chơi
chưng diện đắt tiền? Vấn đề phải đặt ra vì nếu Bắc Kinh nhận thấy mục
tiêu chiến lược của họ bị cản trở chắc chắn sẽ phản đối với Nga, và
trong hoàn cảnh hiện thời Putin bắt buộc phải đặt quan hệ Nga-Trung quan
trọng hơn rất nhiều so với Nga-Việt.
Nga đang tựa vào Trung Quốc để tồn tại trong tình
hình tranh chấp với Tây Phương. Mất đi thế đứng này cho dù chế độ Putin
không nguy khốn thì Nga cũng rơi vào tình trạng cô lập không khác gì Bắc
Hàn. Bài học lớn mà Putin rút ra từ Chiến Tranh Lạnh là Liên Xô đã sụp
đổ vì Mỹ-Trung liên kết nên chắc chắn Putin sẽ không làm điều gì thiệt
hại đến mối quan hệ tốt đẹp hiện thời giữa Nga-Hoa.
Ngược lại nước Nga là một cường quốc nên Bắc Kinh
cũng không thể xử sự như đối với nước đàn em Việt Nam. Tập Cận Bình tỏ
thái độ trân trọng mối liên hệ song phương với Putin như đã sang Nga vào
dịp Thế Vận Hội mùa Đông ở Socchi hay trong dịp kỷ niệm trọng thể 70
năm ngày Chiến Thắng Phát Xít Đức khi mà các nhà lãnh đạo Tây Phương
đồng loạt tẩy chay không tham dự. Thông điệp ngấm ngầm là Bắc Kinh nâng
niu quan hệ Nga-Trung thì Putin cũng đừng làm gì thiệt hại đến quyền lợi
cốt lõi của Hoa Lục. Dù vậy, mối thân tình giữa Putin và họ Tập cũng
không khiến Bắc Kinh nhường nhịn trong đàm phán như đã từng ép giá khí
đốt rẻ mạt năm 2014 khi Nga khẩn cấp cần ngoại tệ, hay ép mua cho bằng
được máy bay Su-35 và hỏa tiển S400 mà Nga do dự không muốn bán vì sợ bị
đánh cắp kỹ thuật quốc phòng.
Nếu không liên kết với Nga thì Trung Quốc vẫn đứng
vững dù mất đi thế chiến lược hệ trọng; ngược lại chế độ Putin bị cô lập
và sẽ sụp đổ. Trong hoàn cảnh đó, Bắc Kinh không phản đối Nga bán vũ
khí cho Việt Nam chỉ khi nào các vũ khí này không là mối đe dọa cho
Trung Quốc.
Ai cũng rõ dù Việt Nam có mua ào ạt vũ khí mới cũng
không thể là đối thủ quân sự của Hoa Lục cho nên các vũ khí này chỉ có
mục tiêu răn đe. Những giả thuyết được nhiều chuyên gia quốc tế nêu lên
là Việt Nam có thể đe dọa bắn tên lửa hành trình vào một vài thành phố
phía Nam của Hoa Lục, hay căn cứ hải quân ở đảo Hải Nam, hoặc nhắm vào
các tàu chiến và cản trở đường giao thông hàng hải huyết mạch tại Biển
Đông. Những hành động tự vệ này dù chỉ đem lại tác dụng trung bình hay
nhỏ về quân sự nhưng sẽ tạo chấn động lớn trong khu vực.
Chế độ toàn trị của Bắc Kinh dựa vào tính chính danh
sẽ khiến Trung Quốc thành cường quốc vô địch ở Á Châu, cho nên dù một
bước sai lầm tổn hại đến hình ảnh của Hoa Lục cũng có thể làm lung lay
đến địa vị của họ Tập hay ngay cả của đảng Cộng Sản Trung Quốc. Bắc Kinh
không thể nào cho phép một nước đàn em có khả năng tấn công vào lãnh
thổ phương Nam hay đe dọa đường biển huyết mạch; hải quân Trung Quốc
cũng không thể nào chấp nhận một thiệt hại đáng kể nào đến mức làm mất
mặt Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc và số tiền hàng trăm tỷ USD đang
được bỏ ra để tân trang. Cách tốt nhất là lấn ép mà không dẫn đến tranh
chấp, nhưng nếu tranh chấp có xảy đến thì uy tín của họ Tập không chỉ
gắn liền với chiến thắng mà phải đè bẹp đối phương thì mới thị uy được
trong vùng Đông Nam Á.
Không ai biết Tập Cận Bình và Putin bàn luận điều gì
nhưng chắc chắc rằng Bắc Kinh chỉ đồng ý để Nga bán vũ khí thu vào ngoại
tệ (và để Việt Nam không rơi vào thế phải mua vũ khi Hoa Kỳ) khi các vũ
khí này không là mối đe dọa chiến lược hay chiến thuật đối với Trung
Quốc. Bắc Kinh sẽ không ra mặt cản trở khiến Putin khó xử; họ cũng không
làm Putin mất mặt nếu vũ khí Nga kém hiệu quả (do chính Trung Quốc cũng
mua vũ khí Nga); nhưng một cách nào đó họ sẽ vô hiệu hóa kho vũ khí của
Việt Nam, và không thể loại trừ giả thuyết việc này có sự đồng tình kín
đáo của Nga.
Ấn Độ hiện là khách hàng hàng đầu mua vũ khí Nga lại
là đối thủ chiến lược của Trung Quốc tại Á Châu. Tuy vậy không thể so
sánh mối quan hệ Nga-Ấn với Việt Nam vì Ấn Độ là một cường quốc khu vực.
Hơn nữa Ấn đang đa dạng hóa các nguồn cung cấp quân sự với những hợp
đồng khổng lồ mua chiến đấu cơ Rafale của Pháp và trực thăng chiến đấu
của Mỹ. Trong tương lai Ấn có thể hợp tác với Nhật-Úc về tàu ngầm, với
Hoa Kỳ về kỹ thuật tàu sân bay, và với Nga trong việc vẽ kiểu chiến đấu
cơ tàng hình T-50, các bước đều nhằm xây dựng khả năng quốc phòng nội
địa.
Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn với một đối phương
tính toán chi ly từng bước bao vây kinh tế, chính trị và quân sự, vậy mà
giới cầm quyền Việt Nam chỉ đưa ra các đường lối chung chung như làm
bạn với mọi nước kể cả đối phương, rồi bỏ món tiền lớn mua vũ khí mà
không đưa ra một học thuyết quốc phòng để cùng dân chúng thảo luận như
Hội Nghị Diên Hồng trước đây: ai là những đối tác đáng tin cậy? Tình
hình thế giới thay đổi sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam như thế nào? Các nguồn
cung cấp và huấn luyện quân sự từ đâu? Sử dụng vũ khí trong hoàn cảnh
nào, và như thế nào? Chỉ thấy Bộ Quốc Phòng bỏ ra hàng chục tỷ USD mua
vũ khí không biết vì lợi lộc riêng tư khi ký kết hợp đồng, còn khi lâm
sự xảy ra thì tiền mất tật mang!
Đ.H.Q.
Tác giả gửi BVN
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét