Từ dân oan mất đất trở thành người đấu tranh nhân quyền

Gia Minh, PGĐ Ban Việt ngữ RFA

2015-03-07

Bà Trần Thị Hài trong một lần tham gia biểu tình chống Trung Quốc trước đây.  AFP photo

Your browser does not support the audio element.

Nhiều người dân mất đất tại Việt Nam sau quá trình khiếu kiện lâu năm đã nhận thấy những khiếm khuyết của hệ thống nhà nước. Từ chỗ chỉ vì quyền lợi riêng của gia đình họ nhận thức phải lên tiếng đấu tranh cải tạo xã hội để mọi người dân được hưởng những quyền căn bản lẽ ra phải có.
Một phụ nữ trong số họ từng bị tù tội do khiếu kiện đất đai và nay là thành viên của Hội Phụ nữ Nhân Quyền Việt Nam, bà Trần Thị Hài, trình bày ý kiến của bản thân về một số tình hình hiện nay qua cuộc nói chuyện với Gia Minh.

Luôn bị sách nhiễu

Trước hết bà cho biết hành xử của công an đối với những người tham gia khiếu kiện, đấu tranh như bản thân bà:
Trần Thị Hài: Nói chung việc quấy nhiễu của công an đối với những nhà dân chủ, những hội nhóm vẫn tiếp tục. Họ cứ mời lên, mời xuống, mời cả người thân của mình nữa. Họ nói hoạt động hội nhóm như vậy là vi phạm pháp luật, không có xin phép là sai.

Nói chung cứ phải tiếp tục đấu tranh thôi chứ còn không có lúc nào mà công an không quấy nhiễu hết; đủ mọi cách họ quấy nhiễu, phá.
-Trần Thị Hài

Nói chung cứ phải tiếp tục đấu tranh thôi chứ còn không có lúc nào mà công an không quấy nhiễu hết; đủ mọi cách họ quấy nhiễu, phá. Kể cả đối với những người dân có ý kiến trái chiều họ, không nói theo ý kiến chỉ đạo, theo quĩ đạo của họ thì họ vẫn cứ kiếm chuyện làm khó dễ.
Gia Minh: Ông thủ tướng Việt Nam có nói phải đấu tranh không để những hội – nhóm phá hoại. Thực tế bà thấy tại Việt Nam hiện nay có những thế lực thù địch, phản động bị nhà nước nói đến như thế không?
Trần Thị Hài: Thực tế ra hằng tháng tôi vẫn đi sinh hoạt hội nhóm. Họ lúc nào cũng nói ‘thế lực thù địch, phản động’; nhưng tôi chẳng biết, chẳng thấy thế lực thù địch nào, và tôi cũng chẳng thấy ai diễn biến tư tưởng gì hết. Tôi chỉ biết những người dân và những hội nhóm chỉ vì lòng yêu nước của họ, là một công dân có trách nhiệm đối với dân tộc, đất nước đi đòi quyền con người cho dân tộc Việt Nam, rồi cũng để bảo vệ chủ quyền đất nước, chống quân Trung Quốc xâm lược. Tôi thấy chỉ có những người dân như vậy thôi.
Tại Việt Nam tôi thấy đủ thứ chuyện, chỉ có Việt Nam đi ngược lại vậy đó! Yêu dân tộc, yêu đồng bào của mình, yêu cầu chính phủ làm đúng luật pháp và hiến pháp do chính phủ và quốc hội của họ soạn thảo ra thì họ lại bảo là phản động, diễn biến hòa bình, chống đối nhà nước, chống đối chính quyền. Không biết bây giờ người dân Việt Nam phải sống như thế nào?

Mất lòng tin với nhà nước

Gia Minh: Nhà nước cũng nói rất nhiều phải chống tham nhũng, phải làm trong sạch đội ngũ. Là người theo dõi tình hình, bà thấy những hô hào đó của nhà nước hiệu quả đến đâu?

Một số thành viên Hội CTNLT (từ trái) Đinh Nhật Uy, Phan Thanh Hải, Dương Thị Tân, Phạm Bá Hải, Nguyễn Đan Quế, Thích Không Tánh, Trần Thị Hài, Phạm Chí Dũng – Chùa Liên Trì, Rằm tháng giêng 2014

Trần Thị Hài: Tôi thấy 85-90% người dân Việt Nam chúng tôi đã mất lòng tin vào những lời nói của thủ tướng, rồi của những người thay mặt Nhà nước CHXHCN Việt Nam rồi.
Họ nói rất hay để quốc tế thấy Việt Nam cũng chống tham nhũng, cũng có dân chủ, cũng có nhân quyền. Nhưng tôi chưa tìm thấy. Sắp sửa đến đại hội Đảng, họ đi tuyên truyền chống tham nhũng, sẽ giải quyết khiếu nại, tố cáo của dân. Những người đứng đầu các cơ quan chính phủ phải tiếp dân, nhưng tôi thấy tôi không tin nổi. Tại vì chính phủ đi lừa dối dân nhiều quá, nói thì nói nhiều, lừa bịp nhiều mà làm thì không có làm.
Tôi thấy họ ký công ước về quyền con người, đủ các công ước quốc tế hết để người dân Việt Nam chúng tôi được hưởng những gì tốt đẹp nhất, tinh hoa nhất của cộng đồng những người dân Châu Ấu, thì chúng tôi chưa thấy chuyển biến gì ở Việt Nam cả mà ngày càng bị đàn áp, ngày càng bị tù đày, ngày càng bị ‘ức hiếp’, bắt ai có tội thì người đó phải có tội. Luật sư cũng chẳng có tiếng nói gì, luật sư cũng như không vì họ có xử theo luật đâu mà cần luật sư. Họ xử theo luật rừng. Vừa rồi ông bộ trưởng tư pháp Hà Hùng Cường, phụ trách cải cách tư pháp nói rồi: Việt Nam một rừng luật (mà rừng rậm rạp); hệ thống pháp luật Việt Nam phức tạp nhất thế giới mà tòa án xử thế nào cũng được hết. Họ xử theo luật rừng nên luật sư Việt Nam coi như vô hiệu. Họ có xử theo luật đâu, họ xử theo chỉ đạo.
Gia Minh: Về chuyện riêng của gia đình bà, việc khiếu kiện được giải quyết gì chưa?
Trần Thị Hài: Tôi nghĩ nếu còn chế độ cộng sản họ chẳng bao giờ giải quyết tài sản cho tôi đâu. Khi tôi đi tù đợt 2 vừa rồi về, chừng khoảng 2-3 tháng sau, họ không những không giải quyết mà còn chấm dứt khiếu kiện của tôi. Tại vì họ sai từ địa phương đến trung ương, họ đã ‘móc’ với nhau rồi cho nên họ ‘ém’ luôn sự việc của tôi đi.
Theo tôi nghĩ nếu không có một cuộc cách mạng mạnh mẽ, nếu chính quyền cộng sản này còn thì chẳng bao giờ họ trả tài sản cho tôi. Tại vì họ nói ‘đất đai là của toàn dân, do nhà nước quản lý’ nên họ muốn cướp, lấy là quyền của họ. Khi tôi bị đi tù, trong thời gian tạm giam, họ lên đập phá hết nhà cửa của tôi trên đó, sau khi tôi đi tù 9 tháng ra, chừng một tháng sau họ ra quyết định chấm dứt khiếu kiện, nên bây giờ tôi thuộc diện trung ương giải quyết. Nhưng tổng thanh tra, phó tổng thanh tra chính phủ đang bị thanh tra về tham nhũng. Họ có tài sản kếch xù mà không tham nhũng thì làm sao có số tài sản như vậy được. Tổng thanh tra và phó tổng thanh tra còn như vậy thì ai giải quyết cho tôi.
Gia Minh: Cám ơn bà.