Vì sao nền kinh tế Trung Quốc lại giống mô hình kinh doanh đa cấp?

Đaikynguyen

Mô hình xe hơi tại khu công nghiệp Vũ Hán, tỉnh Hà Bắc (Ảnh: Youth.cn)

Tại một số lượng lớn các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán ở Trung Quốc, lợi nhuận ròng hàng năm là cực thấp. Điều này đã đưa ra câu hỏi cho mô hình phát triển của kinh tế Trung Quốc.

Theo một báo cáo năm 2014 trong số 2.818 công ty niêm yết của Trung Quốc, thì thu nhập ròng của 494, hay 17,5% trong số này, là dưới 15 triệu nhân dân tệ (2,31 triệu USD) – thấp hơn giá của một căn hộ tốt ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, hoặc Thâm Quyến. Hơn thế nữa, thu nhập ròng của 1.065 công ty (37,8% trong số này), ít hơn 55 triệu nhân dân tệ (8.470.000 USD), không đủ để mua một căn hộ sang trọng ở Thâm Quyến. dữ liệu này cho thấy tình trạng tệ hại của kinh tế Trung Quốc.

Có bốn nguyên nhân chính cho tình trạng thu nhập thấp ở rất nhiều các công ty hàng đầu của Trung Quốc.
Một: Trong 500 doanh nghiệp hàng đầu của Trung Quốc – một danh sách tương tự như Fortune 500, những công ty có lợi nhuận cao nhất đều hưởng lợi từ tình trạng độc quyền. Cho dù họ là các tổ chức tài chính, các công ty viễn thông, hoặc các công ty dầu, lợi nhuận của họ đều bắt nguồn từ việc được nhà nước cho độc quyền.
Hai: Hầu như tất cả các công ty Trung Quốc đều tham gia vào thị trường tài chính trong những năm gần đây. Bất kỳ lượng tiền mặt nào có sẵn đều ngay lập tức được đầu tư vào lĩnh vực tài chính, ngân hàng, hoặc bảo hiểm — lý do là thiếu các cơ hội đầu tư khác.
Do đó, nhìn vào các báo cáo năm 2014 của các công ty niêm yết, người ta sẽ thấy lợi nhuận của 16 ngân hàng niêm yết chiếm hơn một nửa tổng thu nhập ròng của gần 3.000 công ty niêm yết. Có nghĩa là 3.000 công ty niêm yết đều phục vụ cho các ngân hàng, cơ quan thuế, hoặc cho các lĩnh vực bất động sản.
Ba: Ít nhất một nửa trong số 3.000 công ty niêm yết có liên quan đến lĩnh vực bất động sản; họ hoặc là chuyên về bất động sản hoặc có được lợi nhuận từ đầu tư bất động sản. Các doanh nghiệp dệt may lớn như Tập Đoàn Youngor và Shanshan, hầu hết lợi nhuận của họ có nguồn gốc từ đầu tư bất động sản, chứ không phải từ việc kinh doanh hàng may mặc. Hầu hết các doanh nghiệp thiết bị điện gia dụng của Trung Quốc cũng tham gia vào đầu cơ bất động sản và có nhiều khởi sắc nhờ vào việc này trong vài năm qua.
Bốn: Gần đây có một câu nói trong cộng đồng đầu tư rằng có hai loại hình doanh nghiệp: một là có “lợi nhuận”, hai là “có giá trị”. Loại “có giá trị” có thể gồm cả các công ty có thua lỗ lớn về tài chính. Liệu các nhà đầu tư mạo hiểm và các quỹ đầu tư tư nhân thích các doanh nghiệp có lợi nhuận hay có giá trị? Câu trả lời là, họ muốn doanh nghiệp có giá trị vì có chỗ cho những kỳ vọng trong tương lai và là một nguồn thu tiềm năng.